Cookies

Het schuldige Berlijn

blauw glas in de Gedächtniskirche
Blauw glas in de Gedächtniskirche; foto Joshua

Waren Joden vaak vooral handig in zaken? Een vraag in het Joods museum in Berlijn bij de expositie ” Die ganze Wahrheit…wass Sie schon immer uber Juden wissen wollten”. Oordelen en vooroordelen vielen te beoordelen door muntjes in een gleufje te gooien. Ja, een beetje in de kapitalistische sfeer zaten ze geloof ik wel schoot door me heen. Veel joden zaten en zitten in het bankwezen. Wat ik niet meer goed wist was dat ze van veel andere beroepen waren uitgesloten doordat ze niet tot de gilden mochten toetreden. In Duitsland zijn de gilden nog heel belangrijk. Ik heb dat ongetwijfeld ooit geleerd op school. Maar mijn zoon gelukkig ook. Hij maakte me weer even wakker.

“Kijk zo ongeveer gaat dat eigenlijk ook met vaders. Sinds ergens eind 19de eeuw moesten die de fabrieken in om brood op de plank te brengen voor vrouw en kinderen. Keuze hadden ze eigenlijk niet. En nu worden ze ervan beschuldigd dat ze niet genoeg voor kinderen zorgen, of dat ze dat niet hebben geleerd.”

Zo moet je omgaan met de waarheid, zo moet je omgaan met de lessen uit de geschiedenis. Je moet ze op iets anders durven toepassen. Mijn zoon had daar geen moeite mee. Veel andere mensen wel vrees ik.
Dat vooroordelen over vaders ook in Duitsland hun vernietigende werking hebben konden we weer een keer horen van mijn collega-vaderkunstenaar Marco Piono. We konden logeren in zijn appartementencomplex. Prachtige locatie, prachtige appartementen, zeer aan te bevelen.

marco bij zijn beeld stella maris
marco bij zijn beeld stella maris

Berlijn is goed in het erkennen van de stad’s schulden aan de menselijkheid. Daarvan getuigen de muur-gedenkplekken, Stasi-museum en de vele monumenten ter nagedachtenis aan joden zigeuners en andere vervolgden. Volgens Marco Piono is de cultuur en invloed van het fascisme nog lang niet weg uit Duitsland en vooral niet uit het justitieapparaat. Dat werkt weer door in de wrongsels van het familierecht.

Wat we, realiseer ik me nu, nog gemist hebben is de gedachtenis aan Benno Ohnesorg (ook een monument) en de ingewikkelde verweving met de reactie daarop (Rote armee en dergelijke)

Ooit zal Berlijn ook de medeschuld aan de vaderdiaspora erkennen. En ik hoop dat Marco Piono’s prachtige Stella Maris beeld tegen die tijd een rol mag spelen in een gedenkplek over de vader-diaspora.

Marco Piono: kunst en appartementen
[youtube=http://www.youtube.com/watch?v=PNRr4iliHTE]