Dit weekend was ik met een paar mensen erg geschokt betrokken bij een acute vechtscheidingscrisis. Zonder op de details daarvan uitvoerig in te gaan heb ik me voorgenomen minstens twee blogs te wijden aan de lessen die daaruit te leren vallen. Lessen die ik al 20 jaar hanteer, maar die ik graag, nogmaals, anderen duidelijk wil maken. Voor de duidelijkheid, ik wil daarmee niet zeggen dat ik alles soepel langs me heen heb kunnen laten komen, maar ik ben wel een overlever geworden, zowel persoonlijk als maatschappelijk. Tot nu toe.
Afin, vandaag de eerste les. Al weer bijna 20 jaar pleit ik voor het maken van vroegtijdige afspraken, voor de geboorte, liefst bij het maken van kinderplannen. In de internationale verklaring van Langeac uit 1999 kregen deze ideeën ook veel aandacht. Daarna schreef ik erover, bijvoorbeeld samen met Harry van Bommel in de Staatscourant. Mijn laatste landelijke televisieoptreden, debat op 2 alweer enige jaren geleden, stond ook in dat teken. Daartussen ligt nog van alles. Ed Spruijt heeft een uitgeklede versie ervan overgenomen. Een directeur van jeugdzorg was enthousiast, het zou allemaal wel even in een campagne worden gegooid.
Essentieel bij deze vorm van afspraken maken is dat je de gangbare circuits buiten sluit. En dat is natuurlijk waar velen afhaakten. Jeugdzorg wil niet buitengesloten worden en rechters al helemaal niet. En dat was natuurlijk ook het punt bij mensen binnen de familierechtbeweging die het voeren van een campagne voor minder overheidsbemoeienis juist een vorm van overheidsbemoeienis vonden (bv de Waal). Maar eigenlijk bedoelden ze natuurlijk dat ze te bang waren om zicht tegen rechters te keren. Ook Spruijt ging zich natuurlijk niet tegen zijn broodheren richten.
Maar hebben wij die rechters, jeugdzorgers enz. nodig? Nee eigenlijk niet. En die campagne van de overheid? Nou nee. Spread the word! Ik moet toegeven dat een afspraak om niet naar de rechter te stappen formeel juridisch altijd kan worden doorbroken. Maar het wordt moeilijk om afstand te nemen van een eigen afspraak waar ook je omgeving intensief en in een ritueel bij is betrokken. Een Portugese universitair docente psychologie die ik dit weekend tijdens de krisisbewegingen sprak dacht dat het in haar land allemaal beter ging omdat er meer sociale controle is. Ik durf er wat om te verwedden dat in heel veel gevallen afspraken die op een manier gemaakt worden zoals ik die voorsta, heel veel zogeheten ‘vechtscheidingen’ gaan worden voorkomen.
Dus jullie kunnen dat gewoon doen. Afspraken maken. Als je al kinderen hebt kun je het ook nog steeds doen. Nou niet alleen kunnen; moeten! Als je eenmaal in de scheidingstrein zit wordt het moeilijk. Ik geef graag nog een keer een workshop om het helemaal duidelijk te maken. Doe het dan ook. Ga niet romantisch roepen dat het je niet kan overkomen. Afspraken over de zorg voor de kinderen, voor en na scheiding kunnen zelfs scheidingen zelf voorkomen!
Neem je verantwoordelijkheid.
Deze les ging dus over verantwoordelijkheid op micro-niveau. Laten we het in les 2 ook eens hogerop zoeken. Wat kun je samen met anderen buiten je vrienden en familie doen om de loyaliteitsproblemen van kinderen te tackelen?
In deze blog leg ik wat verder uit waaraan ik denk bij het maken van eigen afspraken.
pS1: Had ik dat nog gemist (dank je Iris) De notarissen hebben wel wat bedacht wat in de richting komt ik ben benieuwd hoe dat er precies uit ziet. Iemand ervaring?
Dries en de afdrijving
 "Bloemenhove aktie")
Ik ben in het algemeen zeer onder de indruk van mensen die kritisch naar hun eigen verleden kijken en daar ook iets mee doen.
Bij mij hangt nu de vraag hoe Dries van Agt naar zijn eigen anti-abortusverleden zou moeten kijken. Ik was zelf in de tijd van die acties voor Bloemenhove vrij reflexmatig voor abortus en ook voor de feministische eisen voor volstrekte autonomie in de vrouwelijke besluitvorming. Moederlijke besluitvorming eigenlijk, maar zo werd het meestal niet genoemd om het sentiment dat het een beginnend kind is te onderdrukken vermoed ik.
Ik ben niet beland bij een totale 180 graden omzwaai. Maar ik kijk er wel inmiddels anders tegenaan. Abortus moet soms kunnen en vòòr het feminisme leidde het absolute abortusverbod tot veel misstanden. Maar het idee dat abortus een kwestie is waar mannen niets mee te maken hebben verwerp ik inmiddels hartgrondig. Vader en moeder ben je zeker al vanaf de conceptie, misschien zelfs wel vanaf het moment dat er een bedoeling is om een kind te maken. Dat is mijns inziens ook het goede moment om een ouderschapsplan te maken. Het is trouwens ook de wens van het feminisme dat vaders zich verantwoordelijk voelen voor de conceptie. Zoals meer bij het feminisme voorkomt werd die verantwoordelijkheid in de praktijk maar naar één kant uitgelegd. Wel plichten maar geen rechten voor mannen. Hoe je je als man in godsnaam dan verantwoordelijk moet voelen voor je kinderen is mij een raadsel gebleken.
Het zou goed zijn als vriend van Agt dit punt nog eens zou belichten. Was zijn tegenstand tegen Bloemenhove een dogmatisch katholieke reactie, of had het ook elementen in zich van gezamenlijk gedragen ouderschap. En hoe ziet hij dat nu?
Dit brengt me bij een van de dragers van het feminisme, Anja Meulenbelt. Nog géén 180 graden draai. Voor de Palestijnse kwestie hoeft dat ook niet, dat heeft ze altijd al gezien zoals Dries nu. Maar met betrekking tot die abortuskwestie, zou ze al aan een klein draaitje toe mogen zijn. Ik zie dat ze de laatste tijd nog weinig aan het woord komt in emancipatiezaken. Zo zag ik een nummer van het SP-kaderblad voorbij komen dat het thema Emancipatie belichtte zonder een stukje van haar prominente lid Meulenbelt. Een teken aan de wand misschien. Met oude aartsvijand, nieuwe bondgenoot Dries als voorbeeld misschien?
Het onderwerp Israël heeft met vrouwen gemeen dat het onderwerp als vanzelf wordt geassocieerd met slachtofferschap. En dat is geen fictie natuurlijk. Maar slachtofferschap mag nooit legitimeren tot wandaden.