Cookies

Isaac’s familiedrama

abraham en isaac; his fathers hand was trembling
Abraham en Isaac; his fathers hand was trembling © Joep Zander

“Wat gaat vader nu doen vroeg ik mijzelf af. Bang was ik niet; vader zou er wel een reden voor hebben, al begreep ik niet wat hij van plan was.” (kinderbijbel Cramer -Schaap)

Je vader zal maar met een mes klaar staan om je te doden in opdracht van God. maar gelukkig vaders hand beefde. Was dit wat God wilde vroeg zijn vader zich steeds weer af. Maar ook; was dit wat hij zelf wilde? Juist op dat moment……

Nee dit ging eigenlijk niet over het familiedrama in Schoonloo, maar over Abraham die volgens de bijbel zijn zoon Isaac zou moeten offeren aan God. In opdracht van God. Pas op het laatste moment bracht een engel de boodschap dat dit niet door hoefde te gaan. De les uit deze geschiedenis is een heikel punt voor theologen. Zelf zie ik in dit verhaal dat God’s wil geen excuus is voor eigen verantwoordelijkheid. Behalve dat de bijbelse God (per saldo) niet wil dat er kindoffers gebracht worden, wil God Abraham ook niet ontslaan van zijn eigen verantwoordelijkheid om  uit liefde te handelen. Deze wilsparadox valt samen in de bevende hand van Abraham. De vraag of Abraham zoals in veel familiedrama’s na het doden de hand aan zichzelf had kunnen slaan kunnen we gelukkig nu buiten beschouwing laten.

Kinderen dreigen in de bijbel wel meer het slachtoffer te worden. Zo dreigde koning Salomon een kind doormidden te hakken om zo de ware aard van de vechtende “moeders” boven tafel te krijgen. De vrouw die koos voor de liefde voor haar kind en haar kind niet doormidden liet hakken won dit pleit. Niet door een goed peidooi, maar door liefdevol gedrag.

Wij mogen onze kinderen niet offeren voor wat voor idee of gevoel dan ook. In die zin valt de vader in het familiedrama in Schoonloo wat te verwijten. Ook wanhoop is geen excuus voor eigen verantwoordelijkheid.  Maar ik pleit ook voor begrip voor menselijk drama. Menselijk drama wordt vaak veroorzaakt door institutioneel geweld. Dat institutioneel geweld is in dit soort gevallen vaak het contra salomonswijsheid handelen van rechters en aanverwanten die kinderen al de vernieling in helpen voordat een vader of moeder tot deze wanhoopsdaad overgaat. Dit door ze juist toe te wijzen aan de ouder die het kind wel als bezit beschouwt (en dan nog met een grote voorkeur voor de moeder).

Leonard Cohen schreef en zong ooit het lied The story of Isaac waarin de volgende passage opvalt: You who build the altars now to sacrifice these children, you shouldn’t do it anymore. Diegenen die in deze tijd de kinderen op de slachtbank leggen. De wetenschappers, jeugdzorgers en rechters die weigeren om met een blik van liefde te kijken en vals uit naam van Salomon juist wel kinderen op het altaar leggen om ze doormidden hakken, geestelijk mishandelen van kinderen mogelijk te maken, mogen zich eens bezinnen op de gevolgen hiervan.

Salomon en de Gordiaanse knoop
artikel over infanticide (nog steeds meer iets wat moeders doen trouwens)