Cookies

Terugkijken naar dominant moederschap

Een al dan niet verwilderde haardos met een lach en een traan. Autonoom Vaderschap tegenover de dominant permissieve opvoedingsstijl van moeders. Zo benoem ik maar even een paar beelden en gedachten tijdens de dag durende videosessie  met Wouter Hanhart. Met de videocamera in de losse hand elkaar filmen. Soms met ieder een camera tegelijk elkaar filmend.

Op de tv draaiden we intussen een video van onze vorige filmsessie in 1996 waarin we terugkeken op een uitzending van “ik mis je zo”  eerder datzelfde jaar. En die keek weer terug op mijn acties rond het verlies van het contact met mijn dochter. Waaronder een 12 dagen durende serieuze hongerstaking. Moeilijkdoenerij zul je als lezer licht  denken. Oude koeien. Maar misschien komt dat omdat we niet gewend zijn terug te kijken naar vadergeschiedenis. Het was leerzaam te ontdekken dat we toch weer nieuwe analyses hadden voor al die eerdere verschijnselen. Zo kun je ons in het bijgaande filmpje horen in een discussie over dominante permissiviteit (het wordt uitgelegd!). We plaatsen dat niet alleen op de opvoedingsstijl van vele moeders, maar ook op de manier van interviewen die Viola Holt en Else Marie van den Eerenbeemt toepasten op mij. Leer het in dit 6 minuten durende filmpje.

Autonoom vaderschap is een begrip dat ik graag gebruik om het belang van relatief onafhankelijke opvoederschap van vaders aan te duiden. Ik gebruikte dat vaak zomaar tussendoor, totdat Louis Tavecchio het een keer aanhaalde in een speech bij de opening van mijn Frieswijk-tentoonstelling. Nu gebruik ik het wat bewuster. Eens zal het net als het begrip “onvoorwaardelijke opvoedingsverantwoordelijkheid” een plek krijgen in een wetenschappelijk artikel.  Permissieve dominantie is een begrip dat nog niet bekend was maar eigenlijk een mooie samenvatting geeft voor wat autonoom vaderschap in de weg staat.

Dit is een blog, dus ik moet mij beperken. In het kort gezegd wordt moederlijke permissieve dominantie het best uitgedrukt met de zin: “Jantje ga jij nu even met pappa spelen” Voor spelen kunnen ook wel andere  dingen worden ingevuld waarmee de boodschap wel wat minder wrang wordt, maar in dit verband nietverandert. De boodschap is dat Jantje aan de ene kant van moeder staat en Papa aan de andere kant. Mamma zegt heel aardig dat Jantje er wel even langs mag om met pappa te spelen. Maar de verhoudingen worden gekenschetst door een lijn, met de vader op het ene eind, het kind op de andere en de moeder er tussen in. Aardig, permissief maar dominant. Heel dominant, want wat moet je er als vader tegenin brengen? Zeg je dan tegen de moeder; “bemoei je er niet mee!”?  Ik denk dat dat verkeerd afloopt. Mogelijk wordt dat uitgelegd als dat je je kind afwijst, of geen goede vader bent.Procedures in het familierecht hebben ook zo’n soort karakter. Als je maar ja en amen roept gaat het een hele tijd goed, totdat van vaders niet meer dan een slap aftreksel van moeders over is. En ja, waar dienen vaders dan voor. Trouw schreef het ooit al: Vaders zijn nergens voor nodig.

Autonoom vaderschap betekent dus: uit die lijn stappen. In het geval van Viola en Else-Marie was die lijn overigens nog wat enger. Hier zat ik in het midden. Maar wel een beetje in de tang. Je ziet me wat terugbuigen om autonomie te zoeken. Maar dat was toen in 1996 in de moeilijke omstandigheid van een semi-live uitzending waar je op de komma kon worden gesneden best wel moeilijk.

Een eerdere post hierover

Smothering

Kinderen teveel verwennen, naar de mond praten is eigenlijk verwaarlozing en dus kindermishandeling. Soms met ODD (een variant op ADHD) als ziek resultaat. Een fenomeen dat door vaderschapspublicisten al vaak is aangekaart. Ook door mij. De laatste week is het ook weer opvallend, en alsof het iets nieuws is, in de publiciteit naar aanleiding van een onderzoek van Willem de Jong.

Wat in de huidige publiciteitsgolf vaak wordt vergeten is dat het probleem meer dan gemiddeld aan moederlijk opvoedingsgedrag is gekoppeld. Warren Farell gebruikte daarvoor de Engelse term Smothering. Dit is niet alleen een versmering van het woord moederschap. Het betekent als woord ook iets. Verstikking. De eigen gevoelens, capaciteiten en energie van kinderen wordt gesmoord en verstikt. Farell en ondergetekende zien het probleem dan ook voor een groot deel als een probleem dat is ontstaan met de absurde uitbreiding en alleenheerschappij van het moederschap. Vaders zijn ondergeschikt, hebben niets in te brengen op straffe van totale parentectomie. Vaders zijn dus vaak letterlijk of figuurlijk buitengesloten. Veel vaders zijn aangepast geraakt en gaan soms zelf dit smothering permissieve opvoedingsgedrag vertonen.

Zelf ken ik dit soort opvoedingsgedrag van dichtbij. Ik heb het mijn eigen moeder zien doen, ik heb het de moeders van mijn kinderen in meerdere of mindere mate zien doen. Veel facetten staan in mijn lijf en leden gegrift. En ook al doe je zo je best je kunt het een stukje uitbannen in je eigen leven, maar er blijft steeds die druk om er in terug te vallen. Terugval is namelijk, voor een deel, aangepast gedrag. Opkomen voor autonoom vaderschap ( letterlijk en figuurlijk) is riskant. Maar met deze situatie genoegen nemen is nog riskanter.

Zelf neem ik er geen genoegen mee. Zowel mijn innerlijke als uiterlijke smother bestrijd ik met hart en ziel. Dat is ook een beetje wat ik met mijn nieuwjaarsanimatie wilde zeggen. De binnen en buitenbal blijven rollen.

een mooie blog met verdere verwijzingen naar het onderzoek