Vandaag was bisschop Tutu in Deventer. Helaas was de Lebuinuskerk al overvol en moest ik toch nog thuis op de tv kijken en luisteren.
Bekende mededeventenaren probeerden de essentie van Tutu’s wijsheid over te brengen. Daar was pastor Peter Dullaert waarmee ik ooit de discussie over het salomonsoordeel probeerde te voeren zonder duidelijk te kunnen maken wat ik daar nou zo belangrijk aan vond.
Manja Pach, voormalig rechter, en lid van de liberaal-joodse gemeente spreekt over het belang van rechters in de samenleving. Au, waarom doen mensen waarvoor ik een diep respect voel soms zulke platte uitspraken. Ooit voegde me ze toe dat ze dacht dat zoiets als vaderschapsdiscriminatie niet kon bestaan. Wat moet je zeggen tegen iemand die zelf zoveel over haar persoonlijke vaderschap heeft verteld. Ik had toen heel brutaal kunnen antwoorden dat ze misschien eerst eens mijn teksten zou kunnen lezen voor daar een oordeel over te vertellen, maar ik hield mijn mond maar. Is dat naar mensen met zo’n achtergrond inderdaad een getuigenis van respect of juist niet. Ik weet het af en toe niet meer.
Een andere spreekster haalde een van de basisfilosofieen van Tutu uit de kast. “To be human is to be in relationschip”. Uit mijn hart gegrepen. Deze zienswijze blijkt een basis te hebben in traditionele Afrikaanse filosofie: Ubuntu. Volgens mij is dat waarom ooit Afrika weer de toekomst zal zijn als drager van fundamentele waarden die we in het westen zijn vergeten. Het sluit aan bij mijn visie op mensenrechten. Ik pleit er al jaren voor mensenrechten in een aantal gevallen veel meer te definiëren als relatierechten. Met name waar het gaat om ouders en kinderen. Wat ik de afgelopen weken weer oppikte is deze vorm van humaniteit in de vaderbeweging. Met veteraan Rob van Altena deed ik een eerste poging het lied dat zijn broer ooit schreef voor beider vader te zingen. Maar op andere plekken mis ik die verbondenheid ook weer. Ik ben niet in staat samen te werken met mensen die mij beledigen en schofferen. Misschien moet ik me er minder van aan trekken, dat kan míjn manco zijn. Maar veel (potentiële) activisten binnen de beweging zijn gevlucht voor dwingerig dominant gedrag van leiders. Ik ga de namen even niet noemen. Voor een van hen schreef ik anderhalf jaar geleden de volgende overpeinzing die ik hem nooit opstuurde om niet het risico te lopen verkeerd begrepen te worden. Hier toch een klein stukje:
Wat ik het meest zal missen is het gevoel van “wij vaders”. Mijn zoon, D en jij in de trein op weg naar een vaderdemonstratie in Brussel.. Kijk Joshua dat zijn wij de vaders. Wij zijn er voor jou, en voor al die andere kinderen. Je vader is er deel van. Deel van al dat samen. Deel van ouderschap. Ik zal het eerlijk bekennen, ondanks dat ik met veel overtuiging ervoor heb gekozen niets meer met je te maken te willen hebben, er zijn dingen die ik daarmee uit het diepst van mijn hart mis.
De persoonlijke relatie kan niet gemist worden in de strijd voor iets rechtvaardigs. Zonder relatie geen humanitair ideaal. Maar dat wil niet zeggen alles van iedereen accepteren natuurlijk. Dat zou een misvatting zijn. Tutu weigert ook om Blair nog een keer te ontmoeten omdat hij gewoon grof gelogen heeft tegenover de mensheid. Zo is dat. Ubuntu!