Cookies

van inquisitie naar poppenkast

Inquisitie?

Al weer zo’n twintig jaar geleden  maakte ik na de zoveelste aanvaring met de zoveelste rechtbank over de vraag of je een vader kunt verbieden met zijn kind om te gaan omdat hij er liedjes mee zong (ja u lacht, maar zo is het, want liedjes zingen is wel leuk maar niet verstandig) maakte ik een schilderij. Dat schilderij heet inquisitie, maar laat een poppenkast zien. Tijdens het schilderen van het schilderij veranderde mijn waarneming van de rechtbank. Eerst was het donker en duister. Dat bleef het. Maar wat je aan het einde van het proces zag waren een paar miezerige poppetjes die mensen onder de tafel drukken en vertrappen. Meer een poppenkast. Tijdens het schilderen verbleven mijn gedachten weleens bij een korte improvisatie die ik met toneelgroep Abigone in Wageningen ooit ten beste gaf. Die schilderde een rechtbank op die manier in toneel. Iets walgelijks waar je toch om kunt glimlachen. even….

Afin. Een paar dagen geleden zag ik dit allemaal nog een keer helemaal bij een echte rechtbank voorbijkomen. Op you-tube dan. Het lijkt komisch als een rechtbank, een rechter precies als een boemerang de eigen idiotie om de oren krijgt geslagen. Maar het is natuurlijk ook bloedserieus. Dat blijkt uit het feit dat de rechtbankpolizisten ondanks het ontbreken van legitimiteit de betreffende rechter niet arresteren. Ik kan me voorstellen dat u niet snapt wat ik hier schrijf. Maar daar is  dit filmpje dan ook voor. Even kijken!

Voor de mensen die technisch handiger zijn dan ik; misschien is het een idee dit filmpje voor de zekerheid ook op je eigen harde schijf op te slaan.

Verstand

“Gevoel, daar heb ik geen verstand van” Een deel van een verdwaasde dialoog tussen een vader en een zoon in een prachtig ready-made zolderdecor. Het doet me denken aan het verwijt aan mijn vaderschap: Wel leuk, maar niet verstandig (liedjes zingen). Op grond daarvan kon ik, op last van de Raad voor de Kinderbescherming, de opvoedingsrelatie met mijn dochter verliezen. Je kunt als vader maar beter niet voelen. En als je dat wel doet wordt je weer snel teruggefloten.

Vanmiddag naar een prachtige voorstelling van theatergroep Plusleo geweest in Havezate de Haere. Om te beginnen een juweel van een locatie die ook zijn onbekende en duistere hoekjes voor het bezoekerspubliek en de theatermakers opengooide. Soms leuke typische mannenhoekjes zoals het folly-kasteeltorentje buiten. Goed theaterspel. Tien episodes. Allemaal over mannen, vaders. Hoe ze worden afgezeken, zichzelf in de hoek zetten en zich in de hoek laten zetten.

Het eindigde met een dwaze vader boven in het torentje die zijn ellende over de weilanden en bordessen van het kasteeltje schetterde. Het deed een beetje denken aan een superman-act uit de tijd van Fathers for Justice. Maar dan zonder het perspectief dat deze actiegroep destijds probeerde te schetsen.  Zo bleef de stemming wat jeremieerderig. Mannen slachtoffer, vaders moedeloos, zonen radeloos ( bij de episodes die ik kon bezoeken; 6 van de 10.

Misschien een uitnodiging er wat tegenover te stellen?  Wat meer woede, wat meer agressie? Wat meer liefde, veel tederheid.

Wat meer gevoel voor verstand misschien. Dat laatste is in ieder geval iets dat ik, alweer zeker een decennium geleden staatssecretaris Verstand toewenste. Destijds aanvoerster van de anti-mannen-emancipatie-maffia.Ik had het graag even willen overnemen daar in dat torentje.

roodkapje en het salomonsoordeel

salomonsoordeelEr daalt een krijtkring uit de hemel neer. Als je de bloedband niet relevant acht voor de bepaling van ouderschap dan moet dat op een andere manier beslist worden. Zo Goddelijk moet de regisseuse van het Noord Nederlands Toneel hebben gedacht.

Ik heb meerdere malen naar de Kaukasische Kreidekreis omgekeken in artikelen waarin ik de wijsheid van het salomonsoordeel inriep. Brecht is een stap verder dan de bijbel doordat hij het salomonsoordeel niet meer exclusief tot biologisch moederschap beperkte. Hij breidt het echter niet uit naar vaderschap.

Bij deze uitvoering moest ik echter wel heel erg denken aan Roodkapje en de boze mannenwereld zoals dat eerder door Myriam Tonelotto ook al was verfilmd in haar vadervijandige film In nomine Patris. En als je voor een soort sprookjesvertolking kiest schiet je dikwijls in goed en slecht-metaforen.

Een kind is inherent geen eigendom, als het zo wordt beschouwd wordt het kwaad gedaan. De biologische band is in de regel een goede manier om te voorkomen dat een kind als eigendom wordt beschouwd. Andere vermeende kindbelangen door de staat en zijn rechters aangevoerd om het kind aan de een of de ander toe te wijzen hebben dikwijls met toe-eigening van het kind door de staat te maken. Waar rechter Azdak in het stuk ook werkelijk zo wijs(?) is om volgens de oude wijsheid te oordelen en het kind niet toe te delen aan de gene die het hardst rukt, faalt de moderne westerse rechter.

Rest de intrigerende vraag wat Brecht in zijn Amerikaanse jaren triggerde om dit stuk te schrijven. Hoe stond het met zijn eigen kinderen? Verwerkte hij ongenoegen, schuldgevoel of machteloosheid van zichzelf, als vader, in dit stuk? Tips van mijn lezers zijn welkom.

meer salomonsoordeel in het familierecht
Over de film van Tonelotto

450px-salomon-schallerPS: Guus Kuijer heeft in deel 4 van ‘De bijbel voor ongelovigen”een heel originele opvatting over het salomonsoordeel. Volgens hem zouden de mogelijke moeders na de keuze om het kind doormidden te hakken juist allebei de ander elkaar het kind hebben willen gunnen. Salomon zou dan het kind aan een derde hebben meegegeven die de omgang met beide moeders regelde. Op den duur kwam het tussen de moeders tot een vergelijk. Kuijers veronderstelt dat de gekende bijbelversie vooral bedoeld was om vrees voor het gezag aan te wakkeren. Het zwaard zou niet de oplossing moeten brengen. Kunstenaar Schaller liet het zwaard weg uit zijn beeld bij de rechtbank Arnhem. Mogelijk heeft dat een overeenkomst met de visie van Kuijer.