Cookies

Vaderexpositie in anti-discriminatiecentrum Etty Hillesum

Etty Hillesum
Een pleister op elke wonde

Soms moet het goede nieuws er even gelijk uit. Omdat er al genoeg moeilijk nieuws op mijn blog staat en omdat het ook een beetje haast heeft. In het eerste kwartaal van 2018 ga ik met  mijn kunst exposeren in het Etty Hillesum Centrum Deventer. En dat is voor mij een heel belangrijke plek. Voor een kunstenaar lijkt het ultieme om in een museum te hangen. Voor mij als kunstenaar en pedagoog is het belangrijk dat zoveel mogelijk dingen op hun plaats vallen.
Toen ik twintig jaar geleden mijn persoonlijke website opbouwde was een van de dingen die daar het eerst opkwamen een citaat van Etty Hillesum.  Deze spreuk staat nu op  de belangrijkste muur in de voormalige synagoge, nu het Etty Hillesum Centrum.
spreuk
Wat mij vooral aansprak in de spreuk was de mooie verbinding tussen jezelf aanspreken en de wereld aanspreken. Deze zin is voor mij ook een nuancering van het gemak van een andere spreuk. God, schenk mij de kalmte om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen; de moed om te veranderen wat ik kan veranderen; en de wijsheid om het verschil hiertussen te zien.  Een spreuk die bij de meeste mensen er toe zet in slaap te vallen.  De spreuk van Etty lijkt ook wat vrijblijvend maar zet daardoor juist aan tot het nemen van eigen verantwoordelijkheid. Het zal duidelijk zijn dat Etty heeft gepleit voor verbeteren en veranderen. Een mooie bijbelse sreuk die dit aanvult en eigenlijk nog revolutionairder is is de volgende: Alles is mogelijk voor wie gelooft. (Marcus 9:23)
nieuw verband 3-
voorlopig ontwerp affiche

De aanleiding voor het organiseren van deze tentoonstelling lag in een ander citaat van Etty. Mijn betrokkenheid bij Etty houdt verband met Deventer.
Dus nu ga ik bedenken welke schilderijen het goed gaan doen onder die 7 meter lange muur recht onder die spreuk.  Bijzonder is dus ook dat het Etty Hillesum Centrum ook de functie vervult van anti-discriminatiecentrum. En mijn tentoonstelling komt dan ook in het licht te staan van discriminatie, vaderschapsdiscriminatie. vaderdiscriminatie mindertekst
Vaders worden zo ernstig gediscrimineerd dat je vaak niet eens mag zeggen dat ze worden gediscrimineerd.  Dat gaan we nu weer een beetje doorbreken.

Etty Hillesum 100 jaar; niet berusten

……………een pleister op vele wonden…((c) Joep Zander

Ik ben wel vaker een dag te laat met een verjaardag. Meestal vinden mensen dat niet heel erg. Je reageert niet als een robot, of robotgestuurd ( automatisch via je digitale maatjes). Soms vergeet je het, soms ben je te laat, soms zit je helemaal fout. Ik ben niet perfect gelukkig.
Ik kijk dus nu, een dag later, terug op de verjaardag van Etty. Mijn zoon zit op het Etty Hillesum Lyceum. Dan mag je dus wel wat verwachten. Wat vooral is blijven hangen zijn de pogingen van de school om hem als 15-jarige te laten koekhappen ter gelegenheid van deze verjaardag.

Zelf deed ik een ijverige poging om een van de lijfspreuken van Etty, die ik ook bij mijn uitgangspunten heb gevoegd aan hem uit te leggen:

“Omstandigheden zullen er immers altijd zijn, goede en slechte, en het feit van de omstandigheden, de goede en de slechte, moet men aanvaarden, wat niet belemmert dat men zijn leven er aan kan wijden de slechte te verbeteren. Maar men moet weten uit welke motieven men die strijd voert en men moet beginnen bij zichzelf, iedere dag opnieuw bij zichzelf.” 

Deze zin is voor mij ook een nuancering van het gemak van een andere spreuk. God, schenk mij de kalmte om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen; de moed om te veranderen wat ik kan veranderen; en de wijsheid om het verschil hiertussen te zien.  Een spreuk die bij de meeste mensen een moeilijke dialectiek tussen kunnen en willen onopgelost laat. Afin per saldo hebben ze allebei wel iets. Ik ben ook maar zoekende natuurlijk.

Bij Etty en haar tekst voel ik meer verbinding en liefde.  “Men zou een pleister op vele wonden willen zijn”  staat dan ook op het monument hier op de Welle in Deventer.  Ik bedenk me dat ik op de Taize-viering in Deventer onlangs pleisters uitdeelde zonder daarbij speciaal aan Etty te hebben gedacht. Dat ik dus ook een pleister op vele wonden zou willen zijn laat onverlet dat ik er zelf nog wel een paar kan gebruiken. Niet berusten, wonden voorkomen, wonden helen. Of is dat ongeveer hetzelfde? Kunnen we alleen wonden voorkomen als we andere wonden helen?

Een ontmoeting in 1994 bracht mij voor het eerst met de thema’s van Etty in aanraking, die toen ook al leken op mijn eigen thema’s