Cookies

toespraak manifestatie jeugdzorg 2016

Update 30-6 18:00 video van de toespraak (onderaan)
Jeugdzorgmanifestatie 29-06-16: dit is de tekst die ik van tevoren maakte. In werkelijkheid heb ik de toespraak bijna helemaal uit mijn hoofd gedaan en dat zal dus hier en daar net even anders zijn geweest. De live versie kunt u in de video onderaan dit blog beluisteren.

Heel veel publiek was er niet, een stuk of 70. Dat deze mensen even niet naar mij keken komt omdat iemand uit het publiek iets riep om mijn betoog kracht bij te zetten. Op de achtergrond het gebouw van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Weg met de heimelijke rechtspraak
‘Kan ik die rechter nog wel vertrouwen? Doet hij altijd zo vreemd’ Denkt u dat ook wel eens? Dat overkwam mij in ieder geval 20 jaar geleden. Daarom wilde ik wel eens wat meer uitspraken van die rechter bekijken, desnoods geanonimiseerd. Ik had vroeger op school geleerd dat rechterlijke uitspraken altijd openbaar zijn.
Hoe kan het dat als wij als de burgers die de teugels van de democratie in handen horen te hebben weinig uitrichten tegen vaak niet integer en onbetrouwbaar handelen door ambtsdragers? Ambtsdragers, die zich van principes als wetten en mensenrechten weinig aantrekken, nou ja af en toe een beetje misschien. Maar als het er op aankomt, vooral als u het niet direct met hen eens bent, hen niet meer kúnt vertrouwen, dan zetten ze u neer als querulant en menen alleen al daarom dat u geen rechten meer toekomen.
Ik ga nu niet met het zoveelste voorbeeld van jeugdzorgonrecht komen, daar kent u er al teveel van. Ik kan memoreren aan de 17-jarige B die nu ergens onder de radar zit omdat hij, zonder daarover fatsoenlijk te zijn gehoord, in isolatie dreigt te worden gebracht door jeugdzorg. U kunt dat allemaal op mijn blog nalezen, maar u weet het eigenlijk al. Ook in dit geval missen we zicht op de procedures, op de heimelijke of perverse samenwerking tussen jeugdzorg en rechters.
Ik wil met u zoeken naar de diepste fundamenten van dit onrecht. Waarom hebben wij als democratische samenleving geen zicht of grip op het gebeuren jeugdzorg en rechterlijke macht? Moeten wij het gelieg en bedrieg van juist de rechterlijke macht dat dan nog wel aan de oppervlakte komt, met lede ogen aanzien?
Welnu. Hoe is een en ander geregeld in een democratische maatschappij. De essentie van democratie is controle en machtsverdeling, scheiding der machten. Wij kiezen het parlement en hebben daardoor als het goed is grip op wetgeving en uitvoering. Parlement en regering zijn dus in principe onderhevig aan checks and balances. Het opheffen van die controle wordt altijd gezien als een fundamentele aantasting van de democratie. Zoals de opheffing van het parlement in het vroege Hitler Duitsland.
Hoe zit dat met onze rechterlijke macht, en dus met alles wat daaraan verbonden is. De Trias Politicas zit zo in elkaar dat wij als burger mogen meekijken met wat rechters doen. Het idee is dat machthebbers er gevoelig voor zijn als veel mensen kunnen zien wat ze doen.
Hoe zit dat in het familierecht. Daar zijn alle zittingen defacto besloten, niet toegankelijk voor publiek. Dat loopt al op het randje van wat volgens wet en mensenrechten kan. De toepassing van internationaal recht leidt ertoe dat rechters per zaak moeten motiveren waarom ze een zitting besloten afhandelen. Maar nu komt het. De wet en de mensenrechten schrijven onverbiddelijk voor dat uitspraken dan toch in ieder geval wél openbaar moeten worden uitgesproken. Vanwege deze eis zetten rechters onder hun uitspraken dat ze openbaar zijn uitgesproken. Maar het gaat er natuurlijk niet om dat ze het eronder zetten, het gaat er vooral om dat ze het ook doen. Anders is het valsheid in geschrifte en volgens de wet nietig. En laat het nou zo zijn dat al decennia lang alle uitspraken in het familierecht toch zo valselijk worden afgewikkeld. En dat niet zomaar toevallig. Over deze onwettig geheime rechtspraak hebben een aantal rechtbankpresidenten in 1997 zelfs nog vergaderd.
Hoewel de controle op de rechterlijke macht dus bestaat, is dat in theorie, maar zeker in de praktijk zwak geregeld. Daarom zagen de rechters in de praktijk juist hun kans schoon. Het parlement is niet helemaal machteloos, maar laat zich intimideren en door rechters de wet voorschrijven. Het moet dus van burgers komen, die ook de aangewezen keurmeesters zíjn en wettelijk de plicht hebben rechters op de vingers te kijken.
Openbaarheid? U denkt wellicht ‘dan komt mijn shit ook op straat’. Shit die vals bejegent. Maar die bejegening, die leugens bestaan juist bij gratie van beslotenheid en gebrek aan controle. Overigens zou het geanonimiseerd openbaar maken ook al een stap in de goede richting zijn.
U hoeft zich niet in de pro en contra’s van een individuele zaak te gaan verdiepen om te kunnen vaststellen dat wat ik hier als structureel probleem naar voren breng geen onzin is. U kunt zelf naar een rechtbank stappen om een aantal uitspraken op te vragen. Bijvoorbeeld alle uitspraken van een bepaalde rechter in een bepaalde periode. Of, als u voorzichtig wilt beginnen, een specifieke uitspraak die u weet te noemen. Tenzij de rechterlijke macht door deze toespraak nu de grote draai gaat maken, zult u zo’n uitspraak niet te pakken krijgen. Tenzij deze bij de 1% hoort die is of wordt gepubliceerd op rechtspraak.nl. Check it. En letterlijk uitgesproken werden deze uitspraken echt niet. Het is gewoon een dingetje van griffier en rechter samen achter het toetsenbord. Als u dan vervolgens via een andere route van een belanghebbend justitieslachtoffer een uitspraak te pakken kunt krijgen, zult u bijna helemaal onderaan lezen dat griffier en rechter tekenden voor ‘openbaar uitgesproken.’ Het zou me verbazen als daar uitzonderingen op bestaan, maar uit de aard van de zaak kan ik dat niet controleren. Want hoe dan ook: het is juist níet openbaar uitgesproken.
Openbaarheid leidt tot kwaliteit. Rechters, en daarmee kinderbescherming en jeugdzorg, hebben de laatste decennia klakkeloos hun gang kunnen gaan. Hoe goed een enkele goedwillende rechter ook geweest moge zijn, ze werden van hogerhand teruggefloten; onafhankelijke rechtspraak nietwaar. Het opeisen van de openbaarheid is het opeisen van de controle en het doorbreken van de eigengereide wetteloosheid van de magistratuur en daarmee de jeugdzorg. U bent als de keurmeester die bij een louche slager komt. Die slager houdt het er ook graag op dat het vlees zo rot is omdat de mensen het vergeten in de koeling te doen. Maar als hij de keurmeester niet toelaat, laadt hij toch een sterke verdenking op zich, zelf niet in de haak te zijn. Maar we moeten daarna nog verder gaan. Burgerlijke jury’s eisen bij klacht en tuchtrecht voor rechters. Geen nieuwe superrechters die de rechters eronder moeten controleren of rechterlijke ombudsmannen. Nee gewoon, burgers die klachtrecht onder juridische leiding beoordelen.
Dit praatje zal niet genoeg zijn om dit alles te bereiken. Als burgers zijn wij verplicht om in onze hoedanigheid van keurmeester naar die rechtbanken te gaan. Als het niet in uw eentje lukt, dan met zijn tienen. Als dat nog niet helpt, wellicht een keertje met zijn honderden. Dat is een legitieme actie waar ze niet vrolijk van worden, maar die gaat helpen dat brom ik u. Waar geen controle is, is er machtsmisbruik. We nemen de teugels weer in handen. Voor onze kinderen. Onze kinderen nu en in de toekomst.

zie ook dossier openbaarheid van uitspraken