Gisteren was het holocaust herinneringsdag. Vandaag was de bijeenkomst in Amsterdam bij het kunstwerk van Jan Wolkers.
Aanvankelijk zou vandaag de opening van mijn expositie in het Etty Hillesum Centrum zijn geweest. Vanwege deze herinneringsdag werd het verplaatst naar 14 januari. Een toelichting die ik bij een van mijn schilderijen gaf past echter vandaag.
Het schilderij Geraakt schilderde ik naar aanleiding van de volgende uitspraak van Etty Hillesum:
‘En nu heb ik U, door mijn langdurig gepraat, misschien wel in de veronderstelling gebracht, dat ik U iets verteld heb over Westerbork? Wanneer ik dit Westerbork voor mijn geestesoog laat oprijzen, in al zijn facetten en in zijn bewogen geschiedenis, in al zijn geestelijke en materiële noden, dan weet ik, dat ik daarin op geen enkele wijze geslaagd ben. En bovendien: dit is een zeer eenzijdig relaas. Ik zou mij er een voor kunnen stellen, dat meer vervuld was van haat en verbittering en opstandigheid.’ Etty Hillesum Brieven uit Westerbork aan twee zussen.
Ik vergeleek deze machteloosheid tot communiceren met wat ik en veel vaders vaak meemaken. Het valt niet meer uit te leggen hoe het er aan toe gaat als je van je kinderen wordt gescheiden. Noch op micro nog op macro schaal. Het hele gebeuren is doortrokken van perverse geestelijke mishandeling. Vandaag hoorde ik in een van de herdenkingsprogramma’s nog de functie van de kapo’s aanduiden, de joden die in de kampen de anderen eronder hielden en vaak nog erger waren dan de nazi-beulen zelf.
Het zet bij mij en bij u allemaal gedachten op gang die ik nu ook maar niet probeer onder woorden te brengen.
