Cookies

Terugkijken naar dominant moederschap

Een al dan niet verwilderde haardos met een lach en een traan. Autonoom Vaderschap tegenover de dominant permissieve opvoedingsstijl van moeders. Zo benoem ik maar even een paar beelden en gedachten tijdens de dag durende videosessie  met Wouter Hanhart. Met de videocamera in de losse hand elkaar filmen. Soms met ieder een camera tegelijk elkaar filmend.

Op de tv draaiden we intussen een video van onze vorige filmsessie in 1996 waarin we terugkeken op een uitzending van “ik mis je zo”  eerder datzelfde jaar. En die keek weer terug op mijn acties rond het verlies van het contact met mijn dochter. Waaronder een 12 dagen durende serieuze hongerstaking. Moeilijkdoenerij zul je als lezer licht  denken. Oude koeien. Maar misschien komt dat omdat we niet gewend zijn terug te kijken naar vadergeschiedenis. Het was leerzaam te ontdekken dat we toch weer nieuwe analyses hadden voor al die eerdere verschijnselen. Zo kun je ons in het bijgaande filmpje horen in een discussie over dominante permissiviteit (het wordt uitgelegd!). We plaatsen dat niet alleen op de opvoedingsstijl van vele moeders, maar ook op de manier van interviewen die Viola Holt en Else Marie van den Eerenbeemt toepasten op mij. Leer het in dit 6 minuten durende filmpje.

Autonoom vaderschap is een begrip dat ik graag gebruik om het belang van relatief onafhankelijke opvoederschap van vaders aan te duiden. Ik gebruikte dat vaak zomaar tussendoor, totdat Louis Tavecchio het een keer aanhaalde in een speech bij de opening van mijn Frieswijk-tentoonstelling. Nu gebruik ik het wat bewuster. Eens zal het net als het begrip “onvoorwaardelijke opvoedingsverantwoordelijkheid” een plek krijgen in een wetenschappelijk artikel.  Permissieve dominantie is een begrip dat nog niet bekend was maar eigenlijk een mooie samenvatting geeft voor wat autonoom vaderschap in de weg staat.

Dit is een blog, dus ik moet mij beperken. In het kort gezegd wordt moederlijke permissieve dominantie het best uitgedrukt met de zin: “Jantje ga jij nu even met pappa spelen” Voor spelen kunnen ook wel andere  dingen worden ingevuld waarmee de boodschap wel wat minder wrang wordt, maar in dit verband nietverandert. De boodschap is dat Jantje aan de ene kant van moeder staat en Papa aan de andere kant. Mamma zegt heel aardig dat Jantje er wel even langs mag om met pappa te spelen. Maar de verhoudingen worden gekenschetst door een lijn, met de vader op het ene eind, het kind op de andere en de moeder er tussen in. Aardig, permissief maar dominant. Heel dominant, want wat moet je er als vader tegenin brengen? Zeg je dan tegen de moeder; “bemoei je er niet mee!”?  Ik denk dat dat verkeerd afloopt. Mogelijk wordt dat uitgelegd als dat je je kind afwijst, of geen goede vader bent.Procedures in het familierecht hebben ook zo’n soort karakter. Als je maar ja en amen roept gaat het een hele tijd goed, totdat van vaders niet meer dan een slap aftreksel van moeders over is. En ja, waar dienen vaders dan voor. Trouw schreef het ooit al: Vaders zijn nergens voor nodig.

Autonoom vaderschap betekent dus: uit die lijn stappen. In het geval van Viola en Else-Marie was die lijn overigens nog wat enger. Hier zat ik in het midden. Maar wel een beetje in de tang. Je ziet me wat terugbuigen om autonomie te zoeken. Maar dat was toen in 1996 in de moeilijke omstandigheid van een semi-live uitzending waar je op de komma kon worden gesneden best wel moeilijk.

Een eerdere post hierover

Mensenrechten

“Mensenrechten? Daar gaan we weer. Denk eens aan het belang van je kind.”
“Maar mijn kind is toch ook een mens?”

De crux uit een discussie zo’n dertien jaar geleden tussen mij, Viola Holt en Else-Marie van den Eerenbeemt in het programma “Ik mis je zo”.
De moeder van onze dochter gebruikte “haar” kind als wapen om mij in de hoek te drukken. Ik weigerde terug te vechten, maar moest op een gegeven moment staande houden. De moeder schreef letterlijk dat mijn dochter nooit meer mijn achternaam tegen mocht komen, ze schakelde zij de rechters en de kinderbescherming in om mij verder in de hoek te drukken. Die accepteerden een achternaamswijziging. Ik weigerde hun als tegenstander te zien, maar moest me staande houden.

Uiteindelijk deed ik dat onder andere door een hongerstaking te beginnen midden op de Brink in Deventer. Voor de deur van het plaatselijke gerechtsgebouw waar een deel van de vertoning zich afspeelde.
Maar dat had ik niet moeten doen volgens Else Marie. Ik had een kaartje moeten sturen. Dat deed ik ook al, maar dat soort dingen werden door de moeder tegengehouden. En als je daarmee doorgaat kun je daarvoor van de rechter een boete opgelegd krijgen.
Elke uiting dat je nog leeft, dat je nog verzet pleegt tegen deze mishandeling van de ouder-kind-relatie wordt je, nog steeds, kwalijk genomen.
Een verwijt onder het mom van het belang van het kind, want als jij je als ouder niet gauw onzichtbaar maakt blijf je degene waartegen je kind te pletter wordt gedrukt.

Ik kom op dit verhaal omdat ik net de filmpjes van dertien jaar geleden uit de kast heb gehaald om te digitaliseren. Daar zit ook een filmpje bij waarin ik met Wouter deze traumatische ervaring met Else-Marie en Viola probeer te verwerken.
Het was mede aangrijpend doordat ik veel respect heb voor een aantal opvattingen van Else-Marie en haar ook graag citeer met een van haar uitspraken.
Ik kom er hier nog op terug, hopelijk met méér beeldmateriaal.

Geen lucht; een kernuitspraak van Else-Marie
Vervolgblog hierover