Cookies

Een moeder voor Bowlby

Op een dag kwam de jonge Bowlby er achter wat hij gemist had in een moeder die het grootste deel van zijn verzorging en opvoeding aan een kindermeisje overliet (dat later weer verdween). Hechting. En daar heeft hij een punt van gemaakt. Onder andere met een lijvig rapport (1951) aan de Wereldgezondheidsorganisatie onder de titel Maternal Care and Mental Health. Hiermee maakte hij duidelijk dat je kinderen niet zonder consequenties voor hun geestelijk welzijn van hun primaire hechtingsfiguur kunt scheiden. Kinderen zijn níet zozeer aan moeders gehecht omdat daar het éten vandaan komt, maar omdat ze er een veiligheid in ervaren die cruciaal is. En snel voegde hij er achter aan dat dat natuurlijk niet perse alleen om moeders hoeft te gaan, maar ook andere primaire zorgers. Je zou zelfs kunnen zeggen dat Bowlby door de hechting los te koppelen van de borstvoeding de kansen voor vaderschap heeft geopend en daarmee een begin van een einde heeft gemaakt aan de zogenaamde Tender years presumption.
En juist ook váders kunnen zich erop beroepen dat het verbreken van de veilige hechting met hun kind desastreus kan zijn.
Helaas wemelt het in kinderbeschermingsland van mensen die juist vinden dat Bowlby de gróndlegger is van de Tender years presumption en dat hij het onweerlegbare bewijs zou hebben geleverd dat je kinderen vooral bij de moeders moet laten. En dit verhaal werd onlangs weer eens dik aangezet in het Tijdschrift voor Jeugd en Familierecht met een artikel van voormalig kinderbeschermer Pieter Vermeulen.
En ja hoor, al die rechters en advocaten in ons land gaan weer los met dat verhaal.
De vader van Bowlby? Daar vraagt u wat. Aan die kant van de familielijn zit nogal wat Gemist Vaderschap. Maar graag ga ik er nog een keer over verder. Wie weet wel in genoemd tijdschrift. [youtube=http://www.youtube.com/watch?v=SMTIlXavtqU&hl=en_US&fs=1&]

Discussie tussen mij en, onder andere Pieter Vermeulen, op TV B&W
Lemma over Bowlby in Wikipedia

Ik moet in een blog wat kort van stof blijven en realiseer me dat ik daarmee een hoop nuances te kort doen. Dit terwijl het voor andere lezers misschien alweer een beetje zware stuff is. Indien u werk wilt maken van dit verhaal zou het goed zijn als u nog eens verder kijkt en googelt op fathers, Bowlby en attachment

schoutenweg 41 Deventer

0 antwoorden op “Een moeder voor Bowlby”

  1. Even een andere invalshoek.

    Rechters en kinderbeschermers denken met hun hoofd. Ouders denken met hun hart. (dat is wat kort door de bocht gezegd en niet per se waar) Het zijn twee verschillende werelden. (dat weet je pas als je het verschil kent, en dat is wel helemaal waar).

    Dat hechting belangrijk is voor een kind kun je pas weten als je het met je hart beleefd hebt. Zelf gehecht aan je ouders, broers en zussen en vrienden, of als vader of moeder je kind aan je laten hechten.

    Waar ik de laatste tijd weer present mee ben is het onderscheid tussen te weten vanuit je denken, en het weten vanuit het voelen. Dat laatste is zoveel subtieler, genuanceerder, duidelijker, meer dimensionaler, bevredigender, warmer, levendiger dan het weten vanuit kennis. En ik weet dat ik er tijden geen toegang toe had, ik was gefascineerd door de wetenschap, geloofde in het primaat van de wetenschap, of was te emotioneel om te voelen. Ik weet dat er veel mensen zijn, zoals ik een tidj was, die geen toegang tot het denken met het hart hebben.

    Rechters en kinderbeschermers denken met hun hoofd. Ze missen de kwaliteit van het denken met het hart. Ze vergoelijken dat door te zeggen: daar kunnen we niets mee. En ze hebben er gelijk in. Een enkeling die het echt mist, die het zelf echt mist, omdat hij of zij wel de ervaring heeft van het denken met het hart, loopt een grote kans voor de keus te komen staan het beroep op te geven. Want het kan bijna niet samen.

    In het land van de blinden is eenoog koning. Iedereen kan zeggen te kunnen denken met het hart. Maar stel dat je dat zo hebt afgeschermd (want gekwetst als kind) dat je het voelend gewaarzijn hebt buitengesloten, dan weet je niet wat je mist. Je mist het niet, want je weet niet wat je mist. Toch kun je meepraten, je kunt over gevoel praten. je kunt denken dat je heel gevoelig bent, dat je een gevoelsmens bent zonder dat er gevoel bij komt kijken. Want afgeschermd voor je eigen bewustzijn.

    Het lijkt het drama van de moderne westerse mens, die steeds verder weg gedreven wordt van het denken met het hart.

    Toen ik nog dagelijks zorgde voor mijn kinderen wist ik hoe belangrijk het was dat zij zich aan mij konden hechten. Het was voelbaar. Ik voelde waar ze waren in huis. Hoe ze waren, wat er met hen aan de hand was. Toen mijn nu ex-vrouw ze meenam en hen buiten mijn invloedsfeer bracht wist ik wat dit met hen zou doen. Omdat ik dat kon voelen en weten. En daar had ik niet eens pedagogische kennis voor nodig.

    Die pedagogische kennis is maar een beschrijving, een richtingaanduider. Soms nog de verkeerde kant op ook. Er is een mogelijkheid dit allemaal vanzelf te weten, te voelen en daarmee te leven. Zoveel genuanceerder, zoveel rijker. En als voelend ouder wil je dat niet missen, noch voor jezelf, noch voor je kind.

  2. Daar valt veel en weinig op te zeggen Wouter.
    Ik probeer met mijn hart te denken en met mijn verstand te voelen. Ik weet dat ik voel, ik voel dat ik weet, maar bovenal weet ik en voel ik. En voelen zowel als weten zeggen me dat het extern ontnemen van een hechte band moordend is. Zeker als er een kind in betrokken is.

  3. Bowlby heeft zeer belangrijk werk verricht, echter heeft hij nooit het hele verhaal verteld waardoor hij tot op de dag van vandaag open staat voor mis-interpretaties. Dè reden hiervoor is het verschil in mensbeeld wat iemand erop na kan houden. De basis voor het westerse klassieke mensbeeld is anno 2009, hoe bizar, nog steeds voornamelijk gelegen in het ` behaviorisme`. Ik zou wensen dat de aanhangers van deze stroming hun theorieën eens zouden toepassen op rechters, politici, bankiers en dergelijke lui. Enfin…
    Voor de `behaviorist` is gevoel, het subjectieve, een bijprodukt van het biologische en derhalve voornamelijk te wantrouwen. Deze mensen weten geen onderscheid te maken tussen vele expressies van dit zogenaamde gevoel. Hier ligt de kern van het probleem, wat Wouter enigszins duidelijk heeft weten te maken. Bart komt met een andere opmerking over het gevoel (wat na de gedachte komt) wat al duidelijk maakt dat voor een juist begrip aangaande de hechting er eerst overeenstemming omtrent het mensbeeld dient te zijn. De westerse psychologie is hierin zwaar verdeeld em net name de ontwikkelingspsychologie en de klinische psychologie staan nog maar in de kinderschoenen. Een ieder snapt dat er sinds 1951 toch wel veel gebeurd zal zijn, of niet?
    Begrip aangaande de hechting van een kind gaat zo diep dat het eeuwige reduceren van de westerse wetenschap van het begrip hechting tot allerlei kleine stukjes per definitie ontoereikend is om hier ooit definitieve uitspraken over te doen. De band ouder-kind is het diepst verankerd in de realiteit, de diepste ervaring als mens-zijnde. Moedwillige verbreking de grootst denkbare `zonde`.
    Voor een zuiver begrip omtrent hechting dien je kennis te hebben van vele wetenschappen waarbij de wetenschap van het spirituele als ervaringswetenschap het belangrijkste is.

  4. Mooi gesproken heren.

    Reflecterend op je laatste zin, Henri, nl. ‘…voor een zuiver begrip van hechting dien je kennis te hebben…’ daarover het volgende:

    Ik heb proberen te verwoorden dat je geen kennis nodig hebt als je voelt en ervaart. Dan weet je. Dan is het belang van een goede hechting net zo vanzelfsprekend als dat na elke nacht de zon weer opgaat…. Voelen is van een andere kwaliteit dan kennis hebben van…

    Dat maakt het ook zo onverteerbaar dat allerlei deskundigen, bevrijd, of totaal immuun geworden voor voelen, met het grootste gemak kinderen van hun ouders weghalen, of vaders de toegang tot hun kinderen ontzeggen. Het zijn de afgestompten en gevoellozen die de maatschappij regeren in dit opzicht.

    1. Wouter, ik deel je mening.
      In dit opzicht bedoel ik kennis ten gevolge van de ervaring, welke de allerhoogste kennis is, welke absoluut weten is. We verwoorden het enigszins anders maar bedoelen hetzelfde.

    2. Diverse woorden voor dat overheids- en instellingenwerk met kinderen/ouders wijzen mij op het spreekwoord “de een zijn dood is de ander zijn brood” wat ook geld voor de levende slachtoffers (of zelfs daartoe gegenereerd wordt..)
      Dat verklaart voor mij de relatieve onverschilligheid in graden bij instellingen. Het is “gewoon” werk. Ondanks alle cursussen eromheen en… de integere goeden met hart bezig niet te na gesproken.
      Wat ik zou willen is wat ik ervaren heb: ik dacht dat ik alles wist over gevoel, opgeleid als fysiotherapeut en mede door fijne ouders, totdat ik een Avatarcursus deed in Groesbeek (Zie Nederlands Avatardomein) onder enthousiaste stimulans van de moeder van onze zoon.. er ging een wereld voor me open. Voelen is iets geheel eigens, helemaal van mij. Ik ben er helemaal zelf verantwoordelijk voor. Het proces van overtuiginspatronen leren zien, vinden (verborgen!) en remmende overtuigingen ontkoppelen en nieuwe, opbouwende overtuigingen kiezen was onbeschrijflijk! Kippevel!.Bevrijdend. ik ontdekte dat ik in een sluipend toenemende depressie (door afwezig contact met dochter) was geraakt en kon met deze vaardigheden behalve dat, nog veel meer oplossen. Ik leerde hoe je mededogen kon ontwikkelen.
      Ik wens dat alle medewerkers van kinderopvang-instituten en vooral RkB-mensen zo’n Avatarcursus doen.
      En zeker ook ouders die geen uitweg zien.

  5. 5 sterren hoor 🙂 alleen de knop ervan ontbreekt hier..
    Vergis ik me of maakthet feminisme weer eens haast met het uitstuffen van ondubbelzinnige duidelijkheid? hmm, reken ze gewoon de effecten van hun keuze voor en hoor je niks meer, dan is het “geen bericht goed bericht” (broeden op verstand kost óók tijd).

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.